Miód – właściwości i zastosowanie

Od zarania dziejów miód odgrywał w życiu człowieka istotną rolę, a jego prozdrowotne właściwości doceniały pokolenia. Dobrodziejstwo miodu dostrzeżono już w Starożytnej Grecji, gdzie zaczęto nazywać go pokarmem Bogów. Nie bez przyczyny jednak miód obecny jest w życiu codziennym. Stanowi bowiem produkt o wszechstronnych właściwościach. Ten złocisty płyn nie tylko wspomaga odporność, ale wykorzystywany jest również w wielu innych dziedzinach takich, jak medycyna i branża kosmetyczna. Jakie tajemnice kryje ten naturalny produkt spożywczy? Jakie właściwości ma miód? Jaki rodzaj miodu wybrać?

Skąd bierze się miód?

Miód uważany jest za substancję, która została wyprodukowana przez miodne pszczoły Apis mellifera z nektaru roślin bądź ze spadzi. Spadź jest niczym innym, jak roślinnym sokiem, który przetwarzany jest przez czerwce, miodówki, mszyce. Owady te, po nakłuciu pędów i liści, zajmują się wysysaniem soku. Sok ten po zabraniu białka stanowiącego pokarm tychże owadów zostaje wydalony przez nie w postaci rosy miodowej, spadzi, którą w Polsce możemy spotkać na sosnach, klonach, lipach, świerkach, jodłach, wierzbach, klonach. Obrabiany przez pszczoły nektar zostaje ubogacony przez nie własnymi substancjami, ulega następnie odwodnieniu, składowany jest w plastrach miodu, gdzie dojrzewa. Barwa i konsystencja miodu jest ściśle zależna od rodzaju kwiatów, warunków klimatycznych, a także owadów, przez które został on wytworzony. Kolor miodu może przybierać barwy od żółtej poprzez złocistą, bursztynową aż po brąz, a jego aromat i smak może być mniej lub bardziej intensywny. Jakościowy, dobry miód ma dosyć gęstą, lecz płynną konsystencję i ulega naturalnemu procesowi krystalizacji, co oczywiście nie wpływa w żaden sposób na właściwości miodu.

Czy miód ma wartości odżywcze?

Pszczeli, naturalny miód posiada wysoki IG, co jest rezultatem zawartości fruktozy i glukozy w miodzie. Każdy rodzaj miodu posiada inną zawartość tych składników, co daje około 70-80 całkowitej jego masy, pozostała część to po prostu woda. Miód jest naturalnym źródłem bioaktywnych związków, do najpopularniejszych należą m.in. organiczne kwasy (bursztynowy, fenylowy, kawowy, cytrynowy), antyoksydanty (karotenoidy, flawonoidy), enzymy (katalaza, inwertaza, diastaza, fosfataza), aminokwasy (fenyloalanina, prolina), witaminy z grupy B (z wyjątkiem B12), witamina C, a także mineralne składniki, takie jak potas, cynk, żelazo, magnez, wapń, fosfor.

Prozdrowotne właściwości

Właściwości lecznicze miodu dostrzegalne są w jego wpływie na prawidłowe działanie systemu odpornościowego człowieka. Regularnie spożywany spadziowy bądź lipowy miód przyczynia się do wzmocnienia odporności poprzez stymulowanie organizmu do wytwarzania większej liczby komórek systemu odpornościowego. Jest to niezwykle ważne, szczególnie w początkowym etapie zakażenia infekcjami, gdzie komórki tego układu zwalczają patogeny, dzięki czemu infekcje zostają wyeliminowane. Antybakteryjne właściwości miodu przejawiają się w substancjach, przypominających działaniem antybiotyki. Stosowanie miodu, jako środka pomocniczego w przypadku infekcji układu oddechowego, kaszlu, może pomóc w jego złagodzeniu. Spożywanie miodu rekomendowane jest również pacjentom z problemami układu krążenia i chorobami serca. Stosowanie miodu może pomóc w profilaktyce zapadania na miażdżycę naczyń krwionośnych, powodującą zawał serca. Miód posiada także działanie uspokajające i nasenne poprzez zmniejszenia nerwowego napięcia. W momentach zmęczenia i wytężonej pracy umysłu, apatii i wypalenia psychicznego przynosi ulgę i uspokaja. Może również być stosowany pomocniczo w leczeniu bezsenności. Ten bursztynowy, naturalny płyn okazuje się pomocny również w przypadku procesu gojenia się ran ropiejących i powstałych na skutek oparzeń, oczyszcza ranę z wydzieliny ropnej i likwiduje drobnoustroje chorobotwórcze. Miód może zostać wykorzystywany również w procesie leczenia cukrzycowych owrzodzeń, ran gruźliczych i odleżynowych.

Kosmetyczne właściwości

Kosmetyczne zalety miodu dostrzeżono już w Starożytnym Egipcie, gdzie miód służył do balsamowania i spełniał rolę afrodyzjaku i kosmetyku. Podobno to właśnie dzięki kąpielom z oślego mleka i miodu, jak donoszą przekazy, Kleopatra mogła olśniewać swoją urodą. Żona cesarza Nerona, Poppea stosowała okłady z mleka i miodu aby zachować jak najdłużej nawilżoną, jedwabiście gładką skórę. Właściwości antybiotyczne miodu pomagają w hamowaniu pierwotniaków, bakterii, grzybów. To właśnie miód zapewnia odpowiednie nawilżenie skóry, stąd jego obecność w wielu kosmetykach pielęgnacyjnych. Często miód z mniszka pospolitego jest stosowany w branży kosmetycznej, dzięki temu, że pozostawia skórę elastyczną i miękką.

Jakie są rodzaje miodu?

Miody mogą występować w licznych odmianach. Możemy sklasyfikować je w dwóch grupach ze względu na ich pochodzenie. Miody spadziowe pochodzą ze spadzi liściastych i iglastych drzew, a ich konsystencja jest znacznie bardziej gęsta, niż miodów kwiatowych. Miód, który pochodzi z iglastej spadzi wyróżnia się ciemną barwą z zielonkawymi tonami, natomiast miód z liściastej spadzi charakteryzuje się złocistym kolorem. Spadziowe miody odznaczają się antybiotycznymi, przeciwzapalnymi i przeciwbakteryjnymi właściwościami.

Miody nektarowe powstają z nektaru pochodzącego z roślin, są znane także jako kwiatowe, ich barwa jest dosyć jasna, a aromat i smak związany jest z rośliną, z której został zaczerpnięty nektar. W Polsce najpopularniejszym rodzajem tego naturalnego płynu są miody nektarowe w przeróżnych odmianach, miody te są również bardziej dostępne i przystępne cenowo. Miody spadziowe są droższe, gdyż spadź nie występuje regularnie każdego roku, a w niektórych regionach kraju, pojawia się bardzo rzadko, nawet co kilka lat. Decydując się na zakup miodu, pamiętaj o tym aby sprawdzić jego pochodzenie i wybierać tylko naturalne produkty z pewnych źródeł. Do miodów nektarowych zaliczamy m.in. :

• Miód gryczany – jest to miód o brunatno-ciemnym kolorze, intensywnym aromacie i wyrazistym smaku. Wyróżnia się antyoksydacyjnymi cechami, bogactwem mineralnych składników i bioaktywnych substancji. Może okazać się pomocny w zaburzeniach układu naczyniowo-sercowego (choroba wieńcowa, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze), a także działa pomocniczo w procesie gojenia się ran.
• Miód mniszkowy – wyróżnia się subtelnym aromatem i smakiem, pochodzi z kwiatów mlecza. Rekomendowany jest w przypadku niedokrwistości, stanów znużenia, wyczerpania, problemach z układem trawiennym i pokarmowym.
• Miód Manuka – miód pochodzący z krzewów Manuka z Nowej Zelandii, cechuje się działaniem przeciwbakteryjnym, dzięki zawartości metyloglioksalu. Spożywanie miodu manuka wpływa na pracę jelit, wzmacnia odporność. Stosowany jest również w branży kosmetycznej w zakresie pielęgnacji trądzikowej cery.
• Miód wielokwiatowy – charakteryzuje się delikatnym smakiem, subtelnym aromatem i jasną barwą. Przynosi ulgę w walce z infekcjami dróg oddechowych, działa pomocniczo w dolegliwościach wątroby, dróg żółciowych, a także jest w stanie złagodzić objawy siennego kataru w okresie alergii na pyłki.
• Miód lipowy – ma intensywny aromat i smak, złocisty kolor i płynną konsystencję. Rekomendowany jest w okresach przeziębienia, grypy, anginy. Działa pomocniczo w obniżeniu gorączki, łagodzi kaszel i posiada działanie wykrztuśne.
• Miód nawłociowy – jest to miód pochodzący z kwiatu pospolitej nawłoci, to dosyć rzadko spotykana odmiana miodu. Cechuje go jasnożółty kolor i cytrusowa nuta. Stosowany jest najczęściej w kuchni do ciast i deserów, w produkcji kosmetyków ( jako dodatek do peelingów, maseczek i odżywek do włosów). Pomaga zwalczać dolegliwości układu moczowego i kamicy nerkowej, wzmacnia odporność i przychodzi z pomocą w zmaganiu się z infekcjami górnych dróg oddechowych.
• Miód wrzosowy – miód ten charakteryzuje się piękną czerwono- brunatną barwą i wonnym wrzosowym aromatem, nie jest jednak tak słodki w smaku, jak pozostałe odmiany. Pozytywnie oddziałuje na układ odpornościowy, łagodzi dolegliwości jelit, dróg moczowych jak również prostaty.
• Miód akacjowy – wyróżnia go wysoka zawartość fruktozy, dlatego nawet diabetycy mogą z niego korzystać. Rekomendowany jest w walce z nadżerkami, owrzodzeniami, nadkwasotą żołądka, wrzodami dwunastnicy i żołądka, ponieważ wspiera proces regeneracji błony śluzowej w przewodzie pokarmowym. Miód ten może być także pomocny wtedy, gdy chcemy się zrelaksować i wyciszyć.
• Miód rzepakowy – jest to miód o bardzo jasnej barwie, czasem nawet białej, jego konsystencja jest kremowa. Działa pomocniczo w przeziębieniach, obniża i stabilizuje ciśnienie krwi (dzięki potasowi), usprawnia koncentrację, pomaga w regeneracji organizmu po wyczerpaniu psychicznym i fizycznym.
• Miód malinowy – ma piękny, jasnożółty kolor (po skrystalizowaniu nieco jaśniejszy) i wyczuwalną nutę malin. Działa antyseptycznie i przynosi ulgę w walce z infekcjami.

Nie wiesz gdzie kupić miód wysokiej jakości? Odwiedź Delikatesy z Natury.

Miód to przede wszystkim naturalny produkt, który dzięki prozdrowotnym zaletom może być stosowany jako środek pomocniczy w wielu dolegliwościach. Nie zapominajmy jednak o tym, że powinniśmy kupować miód ze sprawdzonych źródeł, np. ekologicznych sklepów ze zdrową żywnością, bo tylko wtedy zyskamy pewność, że wybrany produkt jest najwyższej jakości.