Na pewnym etapie życia nadchodzi moment, gdy rodzina nie jest w stanie już w pełni zadbać o bezpieczeństwo starszych bliskich. Wówczas niezbędny okazuje się dom seniora. Jak wybrać placówkę, w której będzie zapewniona właściwa opieka? Czym musi charakteryzować się taki ośrodek? I jak go załatwić? To fundamentalne pytania wymagające odpowiedzi, zanim umieści się w takiem miejscu swoich dziadków, rodziców lub inne osoby, które wymagają troski ze strony wykwalifikowanego personelu. Poniżej odpowiadamy na te pytania – zachęcamy do lektury!
Rodzaje domów seniora
W Polsce funkcjonują różne domy opieki dla osób starszych. W niektórych z nich, oprócz tego, że pensjonariusze mogą spędzać czas z innymi ludźmi w swoim wieku, to mają dodatkowo zapewnioną specjalistyczną opiekę medyczną. Wpierw więc warto określić potrzeby seniora i dopiero wtedy przejrzeć ofertę takich ośrodków. A jakie podmioty działają na rynku?
Najpowszechniej spotyka się publiczne domy opieki społecznej. Aby dostać się do takiego miejsca, nie wystarczy po prostu się zgłosić. By załatwić tam pobyt, konieczne będzie wypełnienie formularza. Dopiero po tym pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy. W miejscach tych zaspokajane są podstawowe potrzeby osób starszych, czyli zapewnienie m.in.:
- miejsca zamieszkania,
- wyżywienia,
- pomocy w codziennych sprawach.
Innym typem publicznych placówek są zakłady opiekuńczo-lecznicze. Ośrodki te często są mocno przepełnione. Stan ten wynika z faktu, że pensjonariusze mają w nich zapewnioną profesjonalną publiczną opiekę zdrowotną i to właśnie do takich ludzi skierowana jest oferta tych miejsc. W praktyce jednak często trafiają tam osoby starsze, które nie wymagają specjalistycznego leczenia.
I chociaż atutem ZOL-i i DPS-ów są niższe koszty niż w przypadku ośrodków prywatnych. Te ostatnie jednak można dużo łatwiej załatwić i charakteryzują się zdecydowanie lepszymi warunkami bytowymi. Ponadto zwykle w takich miejscach opieka – zarówno ze strony opiekunów, jak i medyczna, ma dużo wyższy poziom.
Koszty pobytu
Ile kosztuje pobyt w takim miejscu? Ogólną sumę wylicza się na 250% najniższej emerytury. W praktyce jednak minimalna kwota w przypadku DPS-ów i ZOL-i wynosi 70% dochodów pensjonariusza. Cena może być wyższa, jeśli jest to osoba wymagająca specjalistycznego leczenia, np. senior w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. W pewnych okolicznościach opłaty mogą być ściągane od bliskich, a kwotę tę wylicza się na podstawie ich dochodu. Ewentualną różnicę dopłaca gmina.
Zupełnie inaczej wygląda to w sytuacji, gdy decydujemy się na prywatny dom opieki dla osób starszych. W takim przypadku najniższa kwota wynosi około 2-2,5 tysiąca złotych, przeciętna oscyluje w okolicach 3-3,5 tysiąca, a z kolei najdroższe – nawet do 12 tysięcy na miesiąc. Za tak wysokimi cenami idzie odpowiednio wyższy standard pobytu i specjalistyczna opieka.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze?
Zanim zaczniesz się zastanawiać nad tym, jaki wybrać dom opieki dla starszej osoby, warto zwrócić uwagę jeszcze na kilka kwestii.Cena stanowi ważne kryterium przy doborze ośrodka dla seniora. Jednak są także inne, istotne czynniki. Przede wszystkim lokalizacja – powinna to być spokojna okolica, gwarantująca bliskim łatwy dojazd. Z drugiej strony istotne są udogodnienia dla osób starszych – dom ma być dostosowany do ich potrzeb, by mogli się po nim bezpiecznie poruszać i komfortowo korzystać m.in. z urządzeń sanitarnych.
Ważne jest zaplanowanie opieki od samego początku. Obejmuje to m.in. ocenę stanu zdrowia (fizycznego i psychicznego), jak i potrzeb bytowych takich ludzi. To istotne, aby każdy pensjonariusz mógł liczyć na w pełni zindywidualizowaną opiekę.
Wybierając ośrodek opieki dla osób starszych, należy zwrócić uwagę jeszcze m.in. na to, czy:
- personel pełni swoje zadania przez całą dobę,
- w danym domu seniora pracuje lekarz,
- prócz leczenia farmakologicznego oferowana jest np. fizjoterapia,
- podopieczni mają zapewnioną opiekę psychologiczną lub psychiatryczną.
Prywatne ośrodki dla seniorów
Choć DPS-y i ZOL-e są bardziej przystępne cenowo – warto zastanowić się nad tym, czy nie byłoby lepiej umieścić bliskiej osoby starszej w prywatnym ośrodku. Wynika to z kilku przyczyn. Przede wszystkim – przepełnienie, jak i słabe finansowanie państwowych i samorządowych placówek. Ponadto Polska znajduje się poniżej unijnej średniej, jeśli chodzi o finansowanie opieki dla seniorów – przeznacza się na to 0,25% krajowego PKB, gdy średnia w UE wynosi 0,5%. Dodatkowo personel często bywa przepracowany, sfrustrowany i mało empatyczny.
Z kolei prywatne domy dla osób starszych, choć koszt usługi jest wyższy, oferują nierzadko znacznie więcej niż publiczne ośrodki. Częściej też można spotkać się z indywidualnym podejściem do potrzeb seniora – zarówno, jeśli chodzi o leczenie, jak i codzienne aktywności. Ponadto zwykle są lepiej wyposażone.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Poza wiedzą dotyczącą m.in. tego, jak załatwić dom opieki i jakie warunki panują na miejscu, warto sprawdzić m.in. godziny odwiedzin, a także możliwość kontaktowania się przez środki telekomunikacyjne (w tym przez Internet). Koniecznie też należy zapoznać się z umową. Część ośrodków stosuje klauzule, które nie powinny mieć miejsca, w tym m.in. o braku odpowiedzialności placówki za rzeczy wartościowe i pieniądze podopiecznego czy natychmiastowe rozwiązanie umowy w sytuacji, gdy pogorszy się jego stan zdrowia lub pojawią się problemy z terminowym uiszczeniem opłaty. Kierując się powyższymi wskazówkami, z pewnością odnajdzie się odpowiedni dom spokojnej starości dla seniora.
