Właściwa dieta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, który zwłaszcza jesienią i zimą narażony jest na osłabienie odporności, stając się tym samym bardziej podatnym na przeziębienia i gorsze samopoczucie. Okres jesienno-zimowy, to czas, w którym niezwykle ciężko o świeże produkty, zwłaszcza warzywa i owoce, które dostarczą nam odpowiednią dawkę witamin i minerałów.
Co więcej, niesprzyjająca pogoda, praca, stres oraz wieczny brak czasu powodują, że nie zawsze jesteśmy w stanie zadbać o odpowiednią dietę. Czym są witaminy? Jak powinna wyglądać ich prawidłowa suplementacja? Dlaczego odgrywają tak ważną rolę w naszym organizmie? Jakie są funkcje prozdrowotne poszczególnych witamin? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziecie poniżej.
Spis treści
Czym są witaminy?
Witaminy są organicznymi związkami pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Co ciekawe ludzki organizm nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez witamin, jednak jednocześnie sam, w większości przypadków, nie potrafi ich wytwarzać, czyli syntezować. To właśnie dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta, jedynie poprzez pokarm oraz odpowiednią suplementację, jesteśmy w stanie zapewnić właściwy poziom witamin w organizmie. Funkcja jaką pełnią witaminy jest niezwykle ważna, są one potrzebne przede wszystkim do prawidłowego przebiegu procesu przemiany materii. Należy jednak pamiętać, że wszystko w przyrodzie dąży do równowagi, dlatego zarówno niedobór witamin – awitaminoza, jak i ich nadmiar – hiperwitaminoza, mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Witamina A
Witaminę A, znaną również jako retinol, znajdziemy przede wszystkim w warzywach i owocach o barwie czerwonej, zielonej i pomarańczowej, na przykład w marchewce, papryce, szpinaku, dyni czy brokułach. Co ciekawe najwięcej witaminy A znajduje się wątrobie, zarówno wieprzowej, jak i wołowej. Źródłem retinolu jest również pełne mleko, sery, żółtka jaj, masło oraz tran.
Witamina A wpływa przede wszystkim na wzrok i kondycję skóry, ale także na stymulacje błon śluzowych, włosy, paznokcie oraz kości. Najczęstszym objawem niedoboru witaminy A w organizmie jest ślepota zmierzchowa, znana potocznie jako kurza ślepota oraz suchość rogówki, mogąca prowadzić do całkowitej ślepoty. Poza tym niedobór witaminy A negatywnie wpływa na jakość skóry, może prowadzić do jej łuszczenia się lub rogowacenia.
Witaminy z grupy B
Wyróżniamy osiem witamin z grupy B. Występują głównie w mięsie, nabiale, warzywach strączkowych, orzechach, drożdżach, pełnych ziarnach zbóż.
Witamina B1, znana również jako tiamina, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, krwionośnego, pokarmowego oraz układu krążenia. Ma duży wpływ na nasze pozytywne samopoczucie, pomaga w koncentracji, poprawia pamięć oraz zapobiega zmęczeniu. Jej niedobór może prowadzić do choroby beri-beri.
Witamina B2 ma pozytywny wpływ na wzrok, odporność oraz regenerację skóry. Jej niedobór może skutkować zapaleniem skóry oraz błon śluzowych, powstawaniem zajadów, łysieniem, zapaleniem spojówek, światłowstrętem, a nawet obniżeniem sprawności umysłowej. Podobnie jak w przypadku witaminy B1, jej głównymi źródłami są nabiał, zboża oraz wątroba.
Witamina B3, znana również jako witamina PP lub niacyna, ma pozytywny wpływ na skórę, ale także prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i pokarmowego, a także obniża poziom cholesterolu. Jej niedobór powoduje pelagrę, czyli stany zapalne skóry, może być jedną z przyczyn depresji.
Witamina B5 łagodzi stany zapalne, wpływa na kondycję i szybszy porost włosów, zapobiega przedwczesnemu starzeniu. Jej niedobór powoduje przedwczesne siwienie, zmęczenie, problemy ze snem oraz nauką.
Witamina B6 pełni bardzo ważną funkcję w procesach krwiotwórczych oraz zmniejsza ryzyko chorób serca. Jej niedobór jest przyczyną niedokrwistości, czyli anemii.
Witamina B7, czyli biotyna, jest niezbędna dla zdrowych kości, włosów i paznokci.
Witamina B11, znana również jako witamina B9 oraz jako kwas foliowy, jest szczególnie zalecana dla kobiet w ciąży, ponieważ odpowiada za prawidłowy rozwój układu nerwowego u dziecka. Poza tym pozytywnie wpływa na układ odpornościowy oraz procesy krwiotwórcze. Jej niedobór jest szczególnie szkodliwy dla płodu, zwiększa ryzyko poronień oraz chorób serca. Najbogatsze w kwas foliowy są warzywa liściaste, zboża, wątróbki, brokuły oraz warzywa strączkowe.
Witamina B12 odgrywa bardzo istotną rolę w procesach krwiotwórczych, a jej niedobór przyczynia się do zachorowania na anemię złośliwą.
Witamina C
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, to chyba najczęściej stosowany lek na wszelkiego rodzaju przeziębienia, jej podstawową rolą jest zwiększanie odporności organizmu. Poza tym wykazuje aktywność antyoksydacyjną, czyli chroni nas przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Najwięcej witaminy C o dziwo nie znajduje się w cytrynie, lecz w owocach dzikiej róży, czarnej porzeczce, natce pietruszki, chrzanie oraz w czerwonej papryce. Nadmiar witaminy C może prowadzić do problemów żołądkowych oraz powodować wysypkę, natomiast jej niedobór obniża odporność, powoduje bóle kostno-stawowe, krwawienie dziąseł, spadek apetytu. Niedobór witaminy C powoduje szkorbut.
Witamina D
Witamina D odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, równie pozytywnie wpływa na układ nerwowy, skórę oraz skurcze mięśni, w tym tego najważniejszego, czyli serca. Źródłem witaminy są głównie tran, wątróbka oraz żółtka jaj. Co ciekawe ludzki organizm jest w stanie sam syntezować witaminę D, dzieje się tak pod wpływem promieni słonecznych. Niedobór witaminy D może prowadzić do krzywicy u dzieci oraz osteoporozy u dorosłych.
Witamina E
Witamina E pomoże zachować piękno ciała nawet w podeszłym wieku, chroni nasz organizm przed starzeniem. Poza tym działa również przeciwnowotworowo oraz przeciwzakrzepowo. Najwięcej witaminy E znajdziemy w olejach roślinnych, orzechach oraz ziarnach zbóż. Niedobór witaminy wpływa negatywnie na płodność oraz może powodować problemy z koncentracją.
Witamina K
K jak krzepliwość, bo to przede wszystkim za to odpowiada witamina K. Organizm sam syntezuje witaminę K przy pomocy bakterii układu pokarmowego, jednak równie ważne jest jej dostarczanie drogą pokarmową. Witaminę K znajdziemy w warzywach liściastych, wątróbce oraz pomidorach.
Witamina P
Mało znana witamina P, charakteryzuje się działaniem antyoksydacyjnym i zmniejsza ryzyko chorób serca. Jej głównym źródłem są zioła.
Suplementacja czy naturalne produkty bogate w witaminy?
Naturalne witaminy, czyli dostarczane do organizmu drogą pokarmową, są nie tylko zdrowsze, ale wykazują również zwiększoną prędkość działania. Jednak w okresie jesienno-zimowym trudno o dostarczenie prawidłowej ilości niezbędnych witamin do organizmu. I chociaż zaleca się ich dostarczanie metodą naturalną, w czasie ograniczonego dostępu, zwłaszcza do świeżych owoców i warzyw, zaleca się ich suplementację.
/ag
