Wiele osób używa określenia depresja w stosunku do trwającego kilka dni negatywnego stanu emocjonalnego. Jednak najprawdopodobniej mają do czynienia jedynie z nastrojem, podczas gdy depresja we właściwym rozumieniu tego słowa oznacza poważne zaburzenie, które trzeba leczyć. Jakie są jej objawy?
Spis treści
Depresja jako choroba cywilizacyjna
Najważniejszą różnicę między depresją a smutkiem jest to, że dezorganizuje i zakłóca całe życie jednostki, wprowadzając dysharmonię w codzienne obowiązki, takie jak praca, sen czy jedzenie. Osobie cierpiącej na depresję nieustannie towarzyszą poczucie bezsilności i obniżone poczucie własnej wartości. Zmęczenie i stan beznadziejności sprawiają, że jednostka nie ma ochoty na spotykanie się ze znaczącymi osobami i poświęcanie czasu hobby, które wcześniej sprawiało jej przyjemność. Współcześnie depresja stała się chorobą powszechną, cywilizacyjną, na którą cierpi niemal każde pokolenie.
Przyczyny zachorowań na depresję
Wśród głównych źródeł depresji podaje się między innymi:
- stratę bliskiej osoby,
- regularne kłótnie z bliskimi,
- samotność,
- uzależnienie od alkoholu,
- uzależnienie od narkotyków,
- duże zmiany w życiu, np. pracy czy miejsca zamieszkania.
Co czuje chory na depresję?
Jednostka nie zauważa, w którym momencie dochodzi do pojawienia się depresji. Zmiany zachodzą w czasie, a chory powoli staje się bierny, odgradza się od znaczących osób i traci chęć wykonywania jakiejkolwiek aktywności. Nie zdaje sobie sprawy z tego, kiedy uczucie obojętności urosło do takiej rangi, by zdezorganizować całe jego życie. Co więcej, depresja charakteryzuje się przewlekłym smutkiem, znaczącym obniżeniem witalności, zniechęceniem do życia, brakiem humoru, zaburzeniem koncentracji oraz występowaniem myśli i prób samobójczych.
Czym się objawia depresja?
Do najważniejszych objawów depresji, które da się zauważyć w zmianach cielesnych, należą przede wszystkim problemy ze snem — zarówno bezsenność, jak i ponadprzeciętna potrzeba snu. Inną skrajnością może być zwiększony apetyt lub jego brak, czemu towarzyszy wzrost lub utrata wagi. Depresji towarzyszą także spadek libido, ciągle uczucie zmęczenia oraz częste migreny, a u chorujących kobiet dochodzi do zaburzenia miesiączkowania.
Warto pamiętać, że wyżej wymienione objawy mogą świadczyć o innych zaburzeniach i chorobach, dlatego nie powinno się diagnozować depresji jedynie na ich podstawie. Osobą odpowiednią do określenia stanu jednostki jest psycholog lub psychiatra.
Rodzaje depresji
Tradycyjnie dzieli się depresję na endo- i egzogenną. Pierwsza uwarunkowana jest biologicznie (ma podłoże genetyczne) i charakteryzuje ją brak uchwytnej przyczyny zewnętrznej. Drugi rodzaj nazywany jest również reaktywnym i o jego pojawieniu się decydują czynniki psychospołeczne oraz stresujące wydarzenia. Jednak jest to podział, który nie jest uznawany przez wszystkich badaczy, dlatego warto wymienić inne postaci depresji:
- melancholijna – wiąże się z częstym poczuciem winy, brakiem energii i odczuwania przyjemności,
- lękowa – przejawiająca się silnym poczuciem niepokoju, nerwowym pobudzeniem, negatywnym spojrzeniem na przyszłość i skłonnościami samobójczymi,
- urojeniowa – pacjentowi towarzyszą poczucie winy i nieprawdziwe przekonania dotyczące nadchodzących kar czy chorób,
- z zahamowaniem – chore na nią osoby nie przejawiają żadnej aktywności, mają tępy wyraz twarzy, nie jedzą (występuje spowolnienie psychoruchowe),
- hipochondryczna – troska i lęk pacjenta o stan własnego zdrowia, pojawiają się urojenia,
- dystymia – utrzymujące się co najmniej 2 lata obniżenie nastroju, które powoduje cierpienie chorych;
- dwubiegunowa – naprzemienne występowanie stanów maniakalnych i depresyjnych,
- sezonowa – nawracające w okresie jesienno-zimowym zaburzenie nastroju o raczej łagodnym nasileniu, charakteryzujące się sennością, wzmożonym apetytem i spadkiem energii,
- poporodowa – pojawia się w wyniku zmian hormonalnych w ciąży i po porodzie, a chore pacjentki najczęściej łączą przekonania o byciu złą matką z utratą zainteresowania swoim dzieckiem.
Czy depresja jest uleczalna?
Leczenie depresji polega zazwyczaj na połączeniu środków farmakologicznych z terapią. Wyłączne zastosowanie leków usunęłoby jedynie widoczne skutki zaburzenia, lecz nie pomogłoby zniszczyć ich źródła. Psychoterapia pozwala zrozumieć jakie emocje, myśli, czy zachowania uaktywniają stany depresyjne i jak poradzić sobie z problemami i trudnościami, by odzyskać kontrolę nad swoim życiem. U cierpiących na depresję stosuje się najczęściej terapię interpersonalną koncentrująca się na relacjach pacjenta z rodziną i przyjaciółmi, poznawczo-behawioralną mającą zmienić sposób myślenia z negatywnego na pozytywny lub psychodynamiczną, której celem jest przepracowanie z terapeutą wydarzeń przeszłych.
