Wywołujący niebezpieczną chorobę układu oddechowego COVID-19 koronawirus z Wuhan jest obecny już w kilkuset krajach na świecie. Schorzenie to w bardzo krótkim czasie spowodowało niepokój u mieszkańców całej kuli ziemskiej, zwłaszcza że jest zakaźne i wciąż nie udało się opracować szczepionki zabezpieczającej przed zachorowaniem. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się, jakie objawy daje zarażenie koronawirusem i co możesz zrobić, aby uniknąć zainfekowania COVID-19.
Spis treści
Kilka słów o historii koronawirusów
Być może nie wszyscy zdają sobie sprawę, ale pierwsze informacje o koronawirusach zaczęły pojawiać się w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Oznacza to, że koronawirus z Wuhan wywołujący chorobę o nazwie COVID-19 nie jest zupełnie nowym patogenem. Drobnoustroje te przez długi czas znajdowały się poza obszarem zainteresowań wirusologów, zwłaszcza że powodowały łagodne przeziębienia samoistnie ustępujące w przeciągu kilku dni. Dopiero ostatnie miesiące przyniosły epidemię wywołaną przez dotąd nieznany i wysoce zakaźny gatunek koronawirusa.
Warto pamiętać, że te chorobotwórcze patogeny nie są problemem dotyczącym wyłącznie człowieka. Zdaniem badaczy koronawirusy są przyczyną chorób układu oddechowego i pokarmowego także u ptaków oraz ssaków. To, co je wyróżnia, to przede wszystkim fakt, że są zaliczane do największych wirusów RNA, jeśli chodzi o długość genomu.
Pierwszy ludzki koronawirus wyizolowano od dziecka zmagającego się z typowym przeziębieniem dającym takie objawy jak nieżyt błony śluzowej nosa, kaszel oraz ból gardła. Symptomy utrzymywały się przez około 6-7 dni, po czym ustępowały samoistnie, bez podawania środków farmakologicznych. Chociaż choroby wywoływane przez ten drobnoustrój nie stanowiły większego niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pacjenta, już wtedy stwierdzono, że koronawirus może być groźny dla ludzi o osłabionej odporności. Chodzi tu głównie o osoby w podeszłym wieku, kobiety w ciąży oraz małe dzieci, u których na skutek zakażenia urzęsionych komórek górnych i dolnych dróg oddechowych mogą rozwinąć się ciężkie schorzenia o ostrym przebiegu takie jak:
- obustronne zapalenie płuc,
- zapalenie oskrzeli,
- podgłośniowe zapalenie krtani,
- ostre zapalenie nagłośni.
Skąd się wziął koronawirus COVID-19?
Wirus z Wuhan, który odznacza się bardzo duży potencjałem epidemicznym, jest patogenem wywołującym choroby układu oddechowego zarówno o łagodniejszym, jak i o ostrzejszym przebiegu. To, w jaki sposób dana jednostka przejdzie infekcję, zależy od wielu różnych czynników. Na pewno istotne znaczenie ma ogólny stan zdrowia pacjenta, jego odporność, występowanie chorób współtowarzyszących itp.
Zdaniem naukowców do zarażenia koronawirusem zwykle dochodzi przypadkowo. W kwestii wirusa COVID-19 do zainfekowania mogło dojść na skutek kontaktu człowieka z nietoperzem. Ssaki te charakteryzują się wyższym odsetkiem wirusów odzwierzęcych, a przez to, że są w stanie pokonywać duże obszary geograficzne, mogą roznosić patogeny na inne zwierzęta, a nawet na ludzi. Bardzo szybko rosnąca liczba zarażonych dowodzi, że koronawirus z łatwością przenosi się z osoby na osobę.
Jak rozpoznać zarażenie koronawirusem?
Tak naprawdę nie jest to łatwe, ponieważ objawy zainfekowania koronawirusem są bardzo podobne do grypy. U większości pacjentów na początku pojawia się ogólne zmęczenie oraz wysoka gorączka sięgająca 38-39 stopni Celsjusza. Charakterystyczny dla choroby COVID-19 jest także kaszel. Wraz z upływem kolejnych godzin mogą pojawić się niebezpieczne dolegliwości ze strony układu oddechowego, do których należą:
- trudności z oddychaniem,
- duszność,
- przyspieszone tempo oddechu,
- pieczenie i ból w klatce piersiowej związany z kaszlem,
- charczenie przy wdychaniu oraz wydychaniu powietrza.
Jak już wyżej wspomniano, u osób z osłabionym układem immunologicznym na skutek zarażenia koronawirusem może rozwinąć się obustronne zapalenie płuc. Choroba ta postępuje bardzo szybko, a jej specjalistyczne leczenie jest możliwe wyłącznie w warunkach szpitalnych. Schorzenie charakteryzuje się występowaniem zmian zapalnych w pęcherzykach i tkance śródmiąższowej płuc.
Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na niebezpieczne zapalenie płuc są: podeszły wiek, cukrzyca, przyjmowanie leków obniżających odporność, palenie papierosów, a także przewlekłe stany zapalne organizmu. Z tego względu tak ważne jest, aby na powszechną skalę informować, jak uniknąć zarażenia koronawirusem, zwłaszcza osoby starsze, schorowane oraz z różnego rodzaju zaburzeniami funkcjonowania układu odpornościowego.
Kto jest najbardziej zarażony na zachorowanie na COVID-19?
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Tak naprawdę na zarażenie koronawirusem narażony jest każdy, bez względu na płeć i wiek. Najcięższe objawy choroby COVID-19 rozwijają się u osób powyżej pięćdziesiątego roku życia, w szczególności tych zmagających się z dodatkowymi schorzeniami obciążającymi organizm takimi jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy niedokrwienie mięśnia sercowego. Łagodniejszy przebieg infekcji jest natomiast obserwowany u dzieci i młodzieży, chociaż oczywiście nie stanowi to reguły.
Szczepionka na COVID-19 – kiedy się pojawi?
Do tej pory nie udało się opracować szczepionki, która pozwoliłaby zabezpieczyć się przed zarażeniem koronawirusem. Co więcej, na rynku niedostępne są również środki farmakologiczne, które umożliwiałyby skuteczne leczenie choroby COVID-19, zwłaszcza tej o ciężkim i gwałtownie postępującym przebiegu. W zwalczaniu objawów infekcji stosuje się głównie preparaty o działaniu przeciwwirusowym, które hamują namnażanie patogenu, uniemożliwiając mu przenikanie do komórek i rozprzestrzenianie się w tkankach całego ciała. Im szybciej zostanie zaaplikowany lek, tym wcześniej można liczyć na lepsze rezultaty terapii. Tego typu środki mogą być podawane zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom oraz młodzieży. Ponieważ na chwilę obecną nie istnieje szczepionka na koronawirusa, najlepszym sposobem na to, aby uniknąć zarażenia, jest przestrzeganie najważniejszych zasad higieny, o których przeczytasz poniżej.
Jak przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się koronawirusa?
Zastanawiając się, jak uniknąć zarażenia koronawirusem, należy pamiętać przede wszystkim, że kluczową rolę w zapobieganiu infekcji odgrywa profilaktyka. Wirus wywołujący chorobę COVID-19 jest przenoszony drogą kropelkową, a to oznacza, że można się nim zarazić np. poprzez podanie ręki chorej osobie czy poprzez obcowanie z osobą, która kicha i kaszle. Dlatego zgodnie z zaleceniami wydanymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na częste mycie rąk wodą i mydłem, które powinno trwać nie krócej niż dwadzieścia sekund. Co więcej, w celu uniknięcia zainfekowania, nie powinno dotykać się twarzy nieumytymi dłońmi – dotyczy to zwłaszcza oczu, nosa oraz ust. Warto również zdać sobie sprawę, że ten niebezpieczny patogen wywołujący chorobę dróg oddechowych jest w stanie przetrwać na różnych powierzchniach (plastiku, szkle, metalu) nawet przez kilka dni.
Stosuj się do poniższych zasad
Chcąc przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się koronawirusa, należy:
- unikać dużych skupisk ludzi oraz podróżowania do miejsc, w których stwierdzono przypadki zakażenia COVID-19,
- bardzo często myć ręce wodą i mydłem,
- zrezygnować z przebywania w zamkniętych pomieszczeniach, w których znajduje się dużo ludzi (sklepy, urzędy, dworce, pociągi, autobusy),
- podczas kaszlu i kichania zakrywać usta oraz nos, najlepiej chusteczką lub zgięciem łokciowym,
- pamiętać o zachowaniu tzw. bezpiecznej odległości od osób, które kaszlą i kichają – powinna ona wynosić minimum jeden metr,
- zadbać o systematyczne odkażanie powierzchni przedmiotów środkami dezynfekującymi na bazie alkoholu (blatów kuchennych, klamek, biurek, telefonów komórkowych, pilotów od telewizorów),
- myć pożywienie (jeżeli to możliwe) oraz zachować właściwą higienę przygotowywania posiłków,
- unikać niepotrzebnych kontaktów, zwłaszcza z przypadkowymi osobami (konferencje, kina, centra handlowe, imprezy masowe),
- nie dzielić się ręcznikiem i przyborami toaletowymi z osobą chorą,
- w sytuacji zaobserwowania u siebie objawów koronawirusa pozostać w domu do momentu całkowitego wyzdrowienia lub udać się do szpitala (po konsultacji telefonicznej ze szpitalem lub infolinią Narodowego Funduszu Zdrowia czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej).
Co jeszcze można zrobić, aby uniknąć zarażenia koronawirusem?
Jak już wyżej zaznaczono, w ograniczaniu rozprzestrzeniania się koronawirusa, najważniejszą rolę odgrywa profilaktyka. To właśnie dlatego tak duży nacisk kładzie się na regularne mycie rąk wodą z mydłem przez minimum dwadzieścia sekund oraz odkażanie powierzchni. Jeśli zastanawiasz się, jak uniknąć zarażenia koronawirusem, musisz też wiedzieć, że bardzo ważne jest utrzymywanie organizmu w dobrej kondycji, czyli kolokwialnie mówiąc, dbanie o odporność. Oczywiście nie chodzi tutaj o przyjmowanie suplementów, które aktualnie są reklamowane jako cudowne środki wspomagające funkcjonowanie układu immunologicznego.
Chcąc wzmocnić organizm, warto zmienić dotychczasowe nawyki żywieniowe – zdrowiej się odżywiać, a także pamiętać o odpowiedniej ilości snu (minimum osiem godzin na dobę). Do osłabienia odporności mogą przyczyniać się sytuacje stresowe oraz stan ciągłego napięcia. Higieniczny tryb życia sprawi, że nie tylko będziesz zdrowszy, ale w razie ewentualnego zarażenia się wirusem, Twój organizm znacznie sprawniej poradzi sobie z infekcją.
Podsumowanie
Na chwilę obecną nie istnieją żadne leki oraz szczepionki, które pozwoliłyby na zabezpieczenie się przed chorobą COVID-19. Aby uniknąć zarażenia koronawirusem, należy przede wszystkim pamiętać o odpowiedniej higienie oraz zaniechaniu przebywania w zatłoczonych miejscach. Do mycia rąk nie są potrzebne żadne specjalistyczne płyny dezynfekcyjne – wystarczy woda z mydłem (pamiętaj, że ręce należy myć przynajmniej 20 sekund). Stosując się do tych prostych wskazówek, możesz ochronić się przed zainfekowaniem nie tylko koronawirusem, ale także przed innymi drobnoustrojami wywołującymi np. grypę sezonową.