Od pewnego czasu gluten jest jednym z najgłośniejszych tematów żywieniowych w Polsce. Przyczyniła się do tego dieta promowana przez Annę Lewandowską, ale także coraz większa świadomość spożywcza społeczeństwa. Czym tak właściwie jest gluten? Jaki wpływ ma na nasze zdrowie?
Dlaczego do tej pory każdy gluten spożywał i miał się dobrze, a teraz zwraca się tak dużą uwagę na jego negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu? Celiak, kto to taki? Co jeść i czy w ogóle jeść produkty zawierające gluten, nawet jeśli nie mamy ku temu żadnych medycznych przeciwwskazań? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziecie poniżej.
Czym jest gluten i w jakich produktach go znajdziemy?
Gluten to mieszanina białek pochodzenia roślinnego – gluteiny i gliadyny, które występują w ziarnach zbóż takich jak: pszenica, jęczmień, żyto czy owies. Gluten znajduje w kaszach i mąkach wytworzonych z wyżej wymienionych zbóż. Zawierają go również wyroby garmażeryjne, do których zaliczamy parówki, pasztety, mięso mielone oraz wędliny, słodycze, a zwłaszcza nadziewana czekolada, ciasta i ciastka wytwarzane na bazie wspomnianych mąk, a także cukierki. Produktami zawierającymi znaczne ilości glutenu, są również piwo oraz kawa zbożowa. Często, lecz nie zawsze, obecność glutenu jest związana z obecnością w produktach żywieniowych skrobi – cukru pochodzenia roślinnego.
Celiakia, czyli nietolerancja glutenu
Celiakia dotyczy około 1% populacji. Jednak szacuje się, że w Polsce problem celiakii może dotyczyć nawet około 5% społeczeństwa, doskwiera ona około 1 na 100 osób, lecz u większości nie został zdiagnozowany. Czym jest celiakia? Organizm w kontakcie z glutenem zaczyna produkować przeciwciała, które powodują uszkodzenie kosmków jelitowych odpowiedzialnych za wchłanianie składników odżywczych do organizmu. Obalając mity, celiakia nie tyle jest alergią na gluten, ile nadwrażliwością na jego działanie. Uważa się, że źródła wspomnianej nadwrażliwości należy doszukiwać się w genetyce. Wśród społeczeństwa panuje przekonanie, że celiakia jest chorobą dziecięcą, która z czasem przemija. Jednak badania wyraźnie wskazują, że jest to schorzenie, które dotyczy osób w każdym wieku. Co ciekawe na szkodliwą działalność glutenu dwa razy częściej cierpią kobiety niż mężczyźni. Jedynym skutecznym sposobem leczenia celiakii, jest wprowadzenie ścisłej diety bezglutenowej. Ponieważ celiakia jest nieuleczalna, ostrożność w unikaniu spożycia glutenu należy zachować do końca życia.
Co jeść będąc na diecie bezglutenowej?
Przemysł spożywczy wychodzi naprzeciw ludziom cierpiącym na celiakie. W ostatnim czasie na sklepowych półkach możemy znaleźć mnóstwo produktów bezglutenowych, a informacje o daniach niezawierających glutenu zaczynają się pojawiać w menu wielu kawiarni i restauracji. Większość produktów bezglutenowych jest wyraźnie oznaczona, głównie zielonym znakiem przekreślonego kłosa. Pośród produktów bezglutenowych należy wyróżnić: ryż biały i brązowy, kukurydzę, grykę, proso oraz wytwarzane z nich mąki i kasze, świeże i nieprzetwarzane mięso, ryby, jajka, mleko, jogurt naturalny, kefir, nieprzetworzony biały i żółty ser, masło, smalec, margarynę, oliwę z oliwek, olej roślinny, wszystkie warzywa i owoce, miód, cukier, dżem, kawę, herbatę, wodę, czyste alkohole oraz naturalne przyprawy.
Jednak nie dajmy się zwariować. Osoby zdrowe, niecierpiące na nadwrażliwość na roślinne białka, powinny zachować zdrowy rozsądek i jeżeli gluten nie wpływa negatywnie na ich zdrowie, nie wykluczać go na siłę ze swojej diety. Zdrowe odżywianie jest podstawą, jednak odrobina glutenu nie wpłynie negatywnie na jego jakość.
/ag
