Nadużywanie alkoholu ma nie tylko negatywny wpływ na życie rodzinne, ale odbija się też mocno na sferze zawodowej. Picie w pracy obniża zdolność koncentracji i efektywność, jednak to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Może prowadzić także do niebezpiecznych wypadków, w tym nawet nieść ze sobą konsekwencje prawne. Jak alkoholizm ma się do kariery zawodowej? Co o spożywaniu alkoholu wskazują nowe przepisy Kodeksu pracy? Sprawdzamy – zobacz!
Spis treści
Picie alkoholu a wykonywana praca – czy istnieje między nimi bezpośredni związek?
Stereotypowy alkoholik najczęściej kojarzony jest z osobą pochodzącą z marginesu społecznego. Niewiele osób wie jednak, że jest też drugie, zupełnie inne oblicze alkoholizmu. Niejako na przeciwległym biegunie plasuje się alkoholizm wysokofunkcjonujący. Problem ten dotyczy ludzi wykształconych, dobrze radzących sobie w życiu, nierzadko zajmujących w pracy stanowiska kierownicze.
Zdaniem psychologów, można wyróżnić kilka grup zawodowych, które są szczególnie podatne na wystąpienie uzależnienia od alkoholu. I chociaż może to wydać się sporym zaskoczeniem, są to:
- lekarze,
- stomatolodzy,
- pielęgniarki,
- prawnicy,
- pracownicy służb mundurowych,
- a także osoby pracujące w branży finansowej.
Wszystkie zawody z powyższej listy mają wspólny mianownik: wiążą się z dużą odpowiedzialnością, pracą w stresie, często pod presją czasu. Takie tempo na dłuższą metę bardzo mocno obciąża psychicznie. A stąd już tylko krok do poszukiwania czegoś, co pozwoli odreagować napięcie.
Jak alkohol wpływa na pracę zawodową?
Uzależnienie od alkoholu ma destrukcyjny wpływ na wszystkie aspekty życia – na zdrowie fizyczne, relacje rodzinne, sferę zawodową. Gorsze samopoczucie naturalnie przekłada się na słabszą wydajność pracy. Z czasem osoba uzależniona staje się coraz mniej zaangażowana w to, co robi. W konsekwencji powtarzają się nieobecności, spóźnienia, zaniedbywane są obowiązki. Spada też sprawność fizyczna i umysłowa. Mogą pojawić się np. problemy z koncentracją, zapamiętywaniem czy kojarzeniem informacji.
Z kolei alkoholik wysokofunkcjonujący pomimo swojego uzależnienia potrafi bez większych problemów funkcjonować i w społeczeństwie, i w pracy. Najczęściej traktuje on alkohol jako formę nagrody. Uznaje, że po intensywnym dniu należy mu się drink na rozluźnienie. Ponieważ czuje, że nie może pozwolić sobie na niedyspozycję, opanował do perfekcji sztukę maskowania swojego nałogu. Taka osoba, nawet gdy pije, cały czas pracuje. To właśnie praca staje się usprawiedliwieniem dla sięgania po alkohol, a często dopiero jej utrata – ważnym punktem zwrotnym, a zarazem motywacją do zmiany.
Alkohol w pracy – co na to przepisy?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie można przychodzić do pracy w stanie nietrzeźwości ani też wnosić alkoholu na teren miejsca, w którym się pracuje. Napoje wysokoprocentowe dopuszczalne są wyłącznie na imprezach integracyjnych odbywających się po godzinach. Picie w pracy może stwarzać niebezpieczeństwo dla samego pracownika, jak również dla współpracowników. Tego typu sytuacji pracodawca nie powinien więc bagatelizować. Z jakimi konsekwencjami musi liczyć się osoba nadużywająca alkoholu? Zaglądamy w nowe przepisy i odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania!
Co zrobić, gdy pracownik przyjdzie pijany do pracy?
W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że pracownik zjawił się w pracy pijany, kierownik ma nie tyle prawo, ile obowiązek odesłać go do domu. O uzasadnionym podejrzeniu możemy mówić np. wtedy, gdy od takiej osoby wyraźnie czuć zapach alkoholu albo gdy jej koordynacja ruchów jest mocno zaburzona. Jednak aby móc oddelegować pracownika do domu, nie musi on znajdować się w stanie nietrzeźwości, a wystarczy, że jest po spożyciu alkoholu. W praktyce oznacza to, że picie w pracy nawet niewielkich ilości napojów wysokoprocentowych nie wchodzi w grę.
Jakie konsekwencje grożą za pracę pod wpływem alkoholu?
Problemu alkoholizmu w miejscu pracy nie warto ignorować ani tuszować. Ewentualne błędy, wypadki czy potencjalne zachowania agresywne mogą nieść ze sobą konkretne konsekwencje – zarówno dla samego pracownika, jak i jego pracodawcy. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca może zastosować w takim przypadku:
- upomnienie,
- naganę,
- karę pieniężną.
Naturalną konsekwencją jest także obniżenie wynagrodzenia. Jeśli pracownik w wyniku spożywania alkoholu został odesłany do domu, w związku z czym nie wykonał tego dnia swojej pracy, nie przysługuje mu wynagrodzenie za ten konkretny dzień.
Alkohol a zwolnienie dyscyplinarne– kiedy to możliwe?
Wykonywanie obowiązków zawodowych w stanie nietrzeźwości może zaważyć na dalszej karierze zawodowej. Jeżeli sytuacja picia się powtarza, zaufanie do takiego pracownika spada. Naturalną konsekwencją często jest rozwiązanie umowy o pracę, zazwyczaj za porozumieniem stron. W pewnych przypadkach pracodawca może jednak zdecydować się, aby rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego może być m.in. ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, w tym:
- powtarzające się, nieusprawiedliwione nieobecności w pracy,
- niewłaściwe wykonywanie zadań służbowych,
- zakłócanie porządku, np. poprzez wszczynanie awantur.
Niekiedy, jak np. w zawodzie kierowcy, podstawą do takiego kroku może być także utrata prawa jazdy w wyniku prowadzenia w stanie nietrzeźwym.
Temat spożywania alkoholu w pracy jest bardzo obszerny, a konsekwencji picia może być oczywiście znacznie więcej. To zaledwie kilka przykładów.
Dowiedz się więcej o psychologii uzależnień!
Bez względu na to, z jakim typem alkoholizmu mamy do czynienia, problemy zdrowotne, rodzinne i zawodowe to konsekwencje, z którymi wcześniej lub później trzeba się liczyć. Jak zaznaczają terapeuci – długofalowe skutki nieleczonego uzależnienia od alkoholu są zawsze podobne. Różny jest tylko moment, kiedy zaczną manifestować się w życiu. W przypadku wysokofunkcjonującego alkoholizmu rozpoznanie problemu bywa opóźnione, ponieważ często przez długi czas nic szczególnego w zachowaniu takiej osoby nie rzuca się w oczy. Masz ochotę dowiedzieć się więcej? Na portalu Zdrowie i Życie znajdziesz wiele ciekawych artykułów na temat psychologii oraz terapii uzależnień – sprawdź!
